"قصر الصوص"، آناهیتای کنگاور

اگر اعراب به معبد "آناهیتای کنگاور "قصر الصوص گفته اند بی دلیل نبوده است در اینجا "صوص" به معنی بیرون آمدن و پدیدار شدن است، آناهیتا" برای اعراب چندان ناشناخته نبوده است ، آناهید که نشانه آن در آسمان " ستاره ناهید" است ، زمان حمله اعراب به ایران زبان پهلوی رواج داشت و در آن زمان به "آناهیتا" می گفتند: اردوی سورآناهیتا" است که در اوستا و در زبان ارمنی «آناهیت» گفته می شد ،منتهی چون ما دوست داریم کلمات را برای سهولت تلفظ، مخفف ادا کنیم لذا "آناهیتا یا آناهیت " متداول شده است
بنابراین " اردوی" به معنی" بالا آمدن " است که تقریبا با صوص هم معنی است ،" سور" نیز به معنی قدرت ، قادر، فزاینده ،نیرومند است، معنی این دو واژه باهم می شود:
"با قدرت بالا آمدن" یعنی وقتی که با قدرت بالا می آید همه برکت ها را ارزانی می کند و پلشتی های را پاک می کند حال کدام الهه یا فرشته با قدرت در آسمان بالا می آمد که این صفات را دارد ؟ جواب "ناهید" یعنی در واقع "ناهید" نشانه و سنبل ""آناهیتا" در آسمان بود. پس برای اعراب "ناهید" یا زهره " ناشناخته نبود از این رو به این قصر که برای "آناهیتا" در زمین ساخته شده و الحق که بسیار محکم و قدرتمند بنا شده و بالا آمده بود" قصر الصوص" می گفتتد. بنابراین بقیه داستانها و دزدیدن اسب اعراب وغیره اشاره به شدتِ پدیدار شدن نیروهای ایرانی دارد که آنان را غافلگیر می کردند احتمالا هر دو دیدگاه مورد نظر بوده است
یا ابن فقيه" در کتاب البلدان به سال سوم ه. ق چنین نوشته است:" و در قصر دزدان بنايی شگفت و ستون هايی استوار افتاده است"، این تعابیر مرتبط به زمان تخریب بنا بوده است که احتمالا یک عده ای آنجا را پناهگاه کرده بودند...

اما سوال اینجانست که چرا "آناهیتا" الهه آب نام نهادند؟ چون همه نجاسات و پلیدی تنها توسط آب پاک می شود، باستانیان همیشه چشم به آسمان داشتند و از این الهه باران طلب می کردند و در زمین نیز برای او مجسمه ها و قصرها می ساختند، پر نورترین جِرم آسمانی پس از ماه و خورشید، سیاره ناهید است
ز انتظارات شمس تبریزی
شمس و ناهید و مَه، دَوار کند(دیوان شمس)🌺

،باستانیان می دیدند که این سیاره همیشه در صبحگاه و غروب پر نور و درخشان است چون یک روز سیاره ناهید چندین برابر با روزِ کره زمین است


همه این ها قبل از ظهور ساخته شده است والا ایرانیان مهرپرست بودند و همه الهه های دستیاران "مهر" بودند و در واقع این معابد برای "مهر" ساخته شده است اما زردشت "مهر" را از خدای خدایان زیر کشید و " اهورا" برکشید، بنابراین نوشته "گیرشمن درست تر می نماید:" در معبد کنگاور پرستشگاهی با طرح غربی ساخته شده و تصور
می رود در حدود دویست قبل از میلاد بنا شده است".
چون هنوز مشخص نشده که هخامنشیان به کدام دین و آیین پایبند بودند و شاید تسامح و تساهل دینی داشتند.

رضا ضحاکی راحت

پاینده باشید دوست گرامی 🌺