تحلیلی برعلل حمله کوروش کبیر به لیدی
آناتولی واژه یونانی است، یعنی جای برآمدن خورشید،
پاره خاوری ترکیه از زمان رومیان «آسیای صغیر» یا آسیای کوچک گفته شده است.
حال بااین توضیح در مورد موقعیت ومکان لیدی وآناتولی بهتر می توانیم از مسیر وعلت جنگ کوروش کبیر با پادشاه لیدی را بیان کنیم.پادشاه لیدی در زمان این جنگ کرزوس بود🌳. لیدی یکی از ثروتمندترین کشورهای وشاید بتوان گفت اولین کشور ثروتمند جهان در دنیای۲۵۰۰سال پیش بود
درضمن معبدثروتمند آرتیمس در لیدی قرارداشت.لازم به یاد
آوری است که این معبد در۵۵۰سال قبل میلاد(۲۵۶۷سال پیش)توسط یکی ازپادشاهان لیدی بنام قارون ساخته شده بود.و کرزوس(شاهی که با کوروش جنگید)این معبد را بعد سیل ویرانگر تعمیر وبازسازی کرد. بازرگانان، جهانگردان، صنعتگران و پادشاهان از این محل مقدس دیدن میکردند و احترام خود را با آوردن هدایای مختلف ابراز مینمودند.
این معبد جزءیکی از عجایب هفتگانه جهان به شمار می رفت.🖎
🌳بخش دوم
علت حمله کوروش کبیر به لیدی چه بود(تحلیل شخصی بنده).
بهتر این است که یاد آوری کنم حمله به کشور لیدی،و مسبب اصلی این حمله غرور ،ترس وخودخواهی پادشاه لیدی(کروزس) است.چرا؟
۱- بعداز به قدرت رسیدن کوروش کبیر، شخص کرزوس فرمان حمله به کاپادوکیه( درترکیه که متعلق به مادها بود ) را می دهد. (منبع از رجبی به نقل ازکتاب تاریخ امپراتوری هخامنشیان.بریان. جلد۱ص۱۰۸)
به این ترتیب جنگ را ابتدا کرزوس شروع کرده است.
۲- کروزس هم ثروتمندترین کشورجهان باستان بود.با ثروت می توانست ،مزدوران زیادی را برای جنگ با کوروش کبیر فراهم کند،واین موضوع او را مغرور کرده بود.👎👎👎
۳-هرودت(مورخ ونویسنده باستان) آورده است که کرزوس
شوهر خواهر آژی دهاک(پادشاه مادکه کوروش اورا در اکباتان شکست داد) بوده و گویا کرزوس از این موضوع ناراحت ونگران بوده وشاید خواسته از کوروش کبیر انتقام
بگیرد ودوباره بستگان مادی خود را به حکومت برساند.
۴-شاید کروزس به بهانه ای درصدد گسترش تصرف ایران باستان وضمیمه کردن آن به قلمرو خود بود. چرا که هرودت (مورخ) آورده است که کرزوس در سراندیشه....به دست اوردن سرزمینهای تازه را داشته است.(منبع تاریخ هرودت)
۵- طبیعی است که در صورت قدرتمند شدن هر کشور دیگر کشورهای همسایه احساس خطر می کنند.
کوروش هر روز قدرتمندتر می شد و لیدی، یونان،مصر، سکاها،عیلام،و...از قدرت کوروش نگران بودند.البته لازم به یادآوری است که بعداز کوروش ،داریوش کبیر نام ۲۳ کشور را در کتیبه بیستون آورده است.می بایست این کشورها برای جلوگیری از قدرت روز افزون کوروش تدابیری اندیشه باشند.
۶-علت دیگر حمله کرزوس به مرز ایران باستان، پشتگرمی او به،پیشگویی کاهنان معبد(دلف)بود.که هرودت(مورخ) جواب کاهنان معبد را به کروزس این گونه آورده است:
اگر کرزوس به جنگ ایرانیان برود امپراتوری بزرگی را ویران خواهد کرد..
مشخص است که پادشاه قبلا هم در بیشتر موارد حکومتی وجنگ از پیشگویی های ،پیشگویان معبد استفاده کرده است. ولی اگر دقت به جمله پیشگویان نمایم ،این جمله دوپهلو است.کدام امپراتور از بین می رود؟ یعنی پیشگو ،دقیقا مشخص نکرده کدام امپراتور از بین می رود.
فقط گفته اند:امپراتوری بزرگی را ویران خواهد کرد.
باید خاطرنشان نماییم درکل تاریخ دنیا همیشه رّد پای از پیشگویان دیده می شود.
هرچند مشاور کرزوس(سان دا نیس) از کرزوس عاقل تر بود، و وی را از حمله به ایرانیان منع کرده است. این مشاور دانا دانسته بود ، بانیان حکومت های تازه تاسیس معمولا در اغفال مردم نظریه پردازان خوبی دارند،که با وعده وعید، خلق را امیدوار به آینده درخشان تر از حکومت قبلی می کنند.ومردم با شور هیجان از حکومت جدید برای یافتن آمال وآروزهای خود تا پای جان تلاش می کنند.ما در تاریخ در این مورد مصداقهای زیادی داریم.مانند حکومتهای، هخامنشیان، ساسانیان،مغولان،تیموریان،صفویان،و......
جالب است. بدانید این مشاور دانا (ساندانیس) به کروزس (پادشاه لیدی) می گوید:ایرانیان لباس چرمی می پوشند وبه سبب موقعیت طبیعی خود،چیزی برای خوردن ندارند.انها چیزی را نمی خوردند که به آن میل دارند،بلکه آن چیزی را می خوردن د که در اختیارشان است.بنابراین از پیروزی برآنان چیزی به دست نخواهد آمد،اما اگر شکستی در کار باشد،انچه از دست میرود بسیار خواهد بود.و وای بر آن روزی که کالای لیدی به دهان آنان مزه کند. (منبع تاریخ هرودت)